سن مناسب برای انجام جراحی فک، زمان توقف رشد فک یعنی در سن ۱۸ تا ۲۵ سالگی است. در واقع میتوان گفت که بهترین سن برای دختران، ۱۷ سالگی و برای پسران، بین ۱۸ تا ۱۹ سالگی است.
توجه داشته باشید که این موضوع برای سن مناسب بیان شد ولی به این معنا نیست که جراحی فک در سنین دیگر امکان پذیر نیست.متخصص لمینت دندان رشت بنابراین در هر سنی، با تشخیص متخصص امکان انجام جراحی فک وجود دارد. کودکانی که دارای مشکلات فکی ژنتیکی هستند، باید از ۶ سالگی درمان را شروع کنند. با تشخیص متخصص، درمان با ارتودنسی شروع خواهد شد و احتمال عدم نیاز به جراحی فک در بزرگسالی وجود دارد.
برخی از کودکان مشکلی به نام دفورمیتی یا عدم هماهنگی فک و دندان دارند، یعنی فک آنها به شدت در حال بزرگ شدن است که در سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی نیاز به انجام ارتودنسی دارند.
به طور کلی اگر در سنین گفته شده برای درمان اقدامی انجام ندادید، بهتر است تا قبل از ۲۵ سالگی به سراغ درمان ناهنجاری دهان و دندان خود بروید.
موارد کاربرد جراحی فک
عمل جراحی فک کابردهای فراوانی دارد و برای اصلاح و درمان مشکلات زیر میتوان از آن استفاده کرد:
- ناهماهنگی بین فکها و دندانها
- اپن بایت
- ناهنجاری صورت به دلایل ارثی و یا حادثه
- عقب بودن چانه
- مشکلات در جویدن و بلع غذا
- انحراف فک بالا
- درد مزمن در ناحیه فک و صورت
- تنفسی غیر ارادی از دهان
- جلو بودن فک پایین
- عدم تناسب اجزای صورت
انواع جراحی فک کداماند؟
جراحی فک دارای انواع متعددی است که در زیر به بررسی آنها میپردازیم:
-
جراحی ارتوگناتیک
انجام درمان ارتودنسی همراه با جراحی فک و صورت، جراحی ارتوگناتیک یا ارتوسرجری نامیده میشود. این جراحی در اغلب کیسها در تمامی قسمتهای فک انجام میشود.
-
جراحی فک بالا
این جراحی برای درمان کراس بایت و اپن بایت، رایجترین جراحی صورت است. جراح در این عمل با ایجاد برش در قسمتی از فک بالا، سبب هدایت فک بالا به جایگاه صحیح میشود.
-
جراحی فک پایین
در صورتی که فرد دارای عقب رفتگی و یا جلو رفتگی بیش از اندازه فک پایین باشد، این نوع جراحی برای درمان مورد استفاده قرار میگیرد. در این نوع جراحی نیز معمولا قسمتی از فک شکسته شده و فک را در جایگاه صحیح قرار میدهند. زمانی که فک در جایگاه صحیح خود قرار گرفت، جراح به کمک پلیت و پیچ، فک را در جای خود ثابت میکند.
-
جراحی چانه یا ژنیوپلاستی
این جراحی برای افرادی که چانه به شدت عقب رفتهای دارند، بسیار مناسب است. جراح با برش زدن قسمتی از چانه، آن را در جای درست قرار داده و پس از آن به کمک پیچ و صفحه، فک پایین و چانه را در موقعیت مناسب نگه میدارد.
-
جراحی ارتفاع فک فوقانی
این جراحی برای اصلاح لبخند لثهای انجام میشود. جراح، استخوان اضافی را بر میدارد و با کاهش ارتفاع فک فوقانی، آن را در محل مورد نظر تثبیت میکند.
-
آرتروپلاستی
این روش جراحی معمولا برای اصلاح اختلالات مفصل TMJ انجام میشود. در این روش، جراح سر کندیل و دیسک غضروف را خارج کرده و با یک مفصل مصنوعی جایگزین میکند.
-
آرتروسنتز
از این روش زمانی استفاده میشود که جراح بخواهد مواد التهابی را از مفصل TMJ دور کند. در این روش با استفاده از سوزنهای مخصوص، مایع مفصلی شستوشو داده میشود.
روند عمل جراحی فک چگونه است؟
به طور کلی جراحی فک یک عمل پیچیده و طولانی است. جراح باید علاوه بر اصلاح فک، دقت بسیاری در عملکرد صحیح دهان و دندان داشته باشد.
در صورتی که جراح به یکی از این موارد توجهی نداشته باشد و کارکرد یکی از آنها صحیح نباشد، بعد از عمل مشکلات بسیار جدی گریبان گیر بیمار خواهد بود.
در این جلسه دندانپزشک با بررسی وضعیت دهان و دندان، اقدامات لازم جراحی برای بیمار را مشخص می کند. چنانچه بیمار نیاز به جراحی فک داشته باشد، در ابتدا باید به دنبال تهیه عکسهای رادیوگرافی از فک برود تا به کمک آنها نمونههای سه بعدی و حقیقی از فک تهیه شود. این نمونه به متخصص کمک میکند تا استراتژی جراحی در روز عمل را مشخص کند.
پس از گذراندن این مراحل، ممکن است هریک از روشهای بالا برای درمان ناهنجاری فک انتخاب شده و روند جراحی با توجه به نوع روش انجام میشود.
سن مناسب برای انجام جراحی فک، زمان توقف رشد فک یعنی در سن ۱۸ تا ۲۵ سالگی است. در واقع میتوان گفت که بهترین سن برای دختران، ۱۷ سالگی و برای پسران، بین ۱۸ تا ۱۹ سالگی است.
توجه داشته باشید که این موضوع برای سن مناسب بیان شد ولی به این معنا نیست که جراحی فک در سنین دیگر امکان پذیر نیست.متخصص لمینت دندان رشت بنابراین در هر سنی، با تشخیص متخصص امکان انجام جراحی فک وجود دارد. کودکانی که دارای مشکلات فکی ژنتیکی هستند، باید از ۶ سالگی درمان را شروع کنند. با تشخیص متخصص، درمان با ارتودنسی شروع خواهد شد و احتمال عدم نیاز به جراحی فک در بزرگسالی وجود دارد.
برخی از کودکان مشکلی به نام دفورمیتی یا عدم هماهنگی فک و دندان دارند، یعنی فک آنها به شدت در حال بزرگ شدن است که در سن ۱۰ تا ۱۲ سالگی نیاز به انجام ارتودنسی دارند.
به طور کلی اگر در سنین گفته شده برای درمان اقدامی انجام ندادید، بهتر است تا قبل از ۲۵ سالگی به سراغ درمان ناهنجاری دهان و دندان خود بروید.
موارد کاربرد جراحی فک
عمل جراحی فک کابردهای فراوانی دارد و برای اصلاح و درمان مشکلات زیر میتوان از آن استفاده کرد:
- ناهماهنگی بین فکها و دندانها
- اپن بایت
- ناهنجاری صورت به دلایل ارثی و یا حادثه
- عقب بودن چانه
- مشکلات در جویدن و بلع غذا
- انحراف فک بالا
- درد مزمن در ناحیه فک و صورت
- تنفسی غیر ارادی از دهان
- جلو بودن فک پایین
- عدم تناسب اجزای صورت
انواع جراحی فک کداماند؟
جراحی فک دارای انواع متعددی است که در زیر به بررسی آنها میپردازیم:
-
جراحی ارتوگناتیک
انجام درمان ارتودنسی همراه با جراحی فک و صورت، جراحی ارتوگناتیک یا ارتوسرجری نامیده میشود. این جراحی در اغلب کیسها در تمامی قسمتهای فک انجام میشود.
-
جراحی فک بالا
این جراحی برای درمان کراس بایت و اپن بایت، رایجترین جراحی صورت است. جراح در این عمل با ایجاد برش در قسمتی از فک بالا، سبب هدایت فک بالا به جایگاه صحیح میشود.
-
جراحی فک پایین
در صورتی که فرد دارای عقب رفتگی و یا جلو رفتگی بیش از اندازه فک پایین باشد، این نوع جراحی برای درمان مورد استفاده قرار میگیرد. در این نوع جراحی نیز معمولا قسمتی از فک شکسته شده و فک را در جایگاه صحیح قرار میدهند. زمانی که فک در جایگاه صحیح خود قرار گرفت، جراح به کمک پلیت و پیچ، فک را در جای خود ثابت میکند.
-
جراحی چانه یا ژنیوپلاستی
این جراحی برای افرادی که چانه به شدت عقب رفتهای دارند، بسیار مناسب است. جراح با برش زدن قسمتی از چانه، آن را در جای درست قرار داده و پس از آن به کمک پیچ و صفحه، فک پایین و چانه را در موقعیت مناسب نگه میدارد.
-
جراحی ارتفاع فک فوقانی
این جراحی برای اصلاح لبخند لثهای انجام میشود. جراح، استخوان اضافی را بر میدارد و با کاهش ارتفاع فک فوقانی، آن را در محل مورد نظر تثبیت میکند.
-
آرتروپلاستی
این روش جراحی معمولا برای اصلاح اختلالات مفصل TMJ انجام میشود. در این روش، جراح سر کندیل و دیسک غضروف را خارج کرده و با یک مفصل مصنوعی جایگزین میکند.
-
آرتروسنتز
از این روش زمانی استفاده میشود که جراح بخواهد مواد التهابی را از مفصل TMJ دور کند. در این روش با استفاده از سوزنهای مخصوص، مایع مفصلی شستوشو داده میشود.
روند عمل جراحی فک چگونه است؟
به طور کلی جراحی فک یک عمل پیچیده و طولانی است. جراح باید علاوه بر اصلاح فک، دقت بسیاری در عملکرد صحیح دهان و دندان داشته باشد.
در صورتی که جراح به یکی از این موارد توجهی نداشته باشد و کارکرد یکی از آنها صحیح نباشد، بعد از عمل مشکلات بسیار جدی گریبان گیر بیمار خواهد بود.
در این جلسه دندانپزشک با بررسی وضعیت دهان و دندان، اقدامات لازم جراحی برای بیمار را مشخص می کند. چنانچه بیمار نیاز به جراحی فک داشته باشد، در ابتدا باید به دنبال تهیه عکسهای رادیوگرافی از فک برود تا به کمک آنها نمونههای سه بعدی و حقیقی از فک تهیه شود. این نمونه به متخصص کمک میکند تا استراتژی جراحی در روز عمل را مشخص کند.
پس از گذراندن این مراحل، ممکن است هریک از روشهای بالا برای درمان ناهنجاری فک انتخاب شده و روند جراحی با توجه به نوع روش انجام میشود.